De vierde trap

Door Piet Oudega op 8 september 2020

Het waterschap HHNK gaat een praktijkproef doen om medicijnresten uit het afvalwater te halen. In Wervershoof wordt op het terrein van de rioolwaterzuiveringsinstallatie een proefinstallatie gebouwd die elk uur 700 m3 van het al gereinigde water een nabehandeling met ozon geeft. Het doel is om uit te zoeken wat de meest effectieve en betaalbare oplossing is om medicijnresten te verwijderen.

Een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) is veelal ontworpen om in drie stappen de resten van onze spijsvertering uit het rioolwater te verwijderen, zodat het water daarna redelijk schoon kan worden geloosd.  Maar er zit helaas veel meer in dat rioolwater dan de organische resten van ons eet- en drinkgedrag. Ook resten van de medicijnen en hormonen die wij gebruiken, kleine stukjes plastic en allerlei chemische stoffen komen in het rioolwater terecht. Vooral medicijnresten vragen om een nieuwe aanpak. Ze komen in het riool terecht doordat wij ze gebruiken en in ons lichaam deels afbreken. Maar de resten die via de WC in het riool komen zijn nog steeds schadelijk. In de klassieke drietraps RWZI worden die er niet uitgehaald en komen ze dus uiteindelijk in onze sloten en vaarten terecht. Daar horen ze niet thuis en kunnen ze uiteindelijk ook de groei van het planten- en dierenleven gaan beïnvloeden. Bij Wervershoof geldt bovendien dat het gereinigde afvalwater op het IJsselmeer wordt geloosd, slechts enkele kilometers van Andijk, waar het drinkwaterbedrijf PWN water inlaat om er uiteindelijk drinkwater van te maken. De medicijnresten maken het werk van het PWN moeilijker.

Medicijnresten horen niet in het water

Een kleine proefopstelling

Onze PvdA-fractie vindt dat we ons best moeten doen om de medicijnresten uit ons geloosde water te halen, ook al begrijpen we dat dit extra geld gaat kosten. Die opvatting wordt gelukkig breed gesteund binnen het waterschap. Eerder is al besloten kleinschalige proeven te doen en nu ligt er een voorstel om de techniek op te schalen, zodat meer dan een derde van de totale waterstroom op deze grote zuiveringsinstallatie wordt nabehandeld.

Ozon in het water

Het idee is om in de nieuwe installatie – een vierde trap in het zuiveringsproces – uit zuurstof ozon te maken. Ozon ontstaat in de natuur vaak bij bliksemschichten: soms ruik je de tintelende frisse geur. Het ozon wordt in het gereinigde afvalwater gepompt, waar het de medicijnresten afbreekt tot kleine stukjes, die minder schadelijk zijn. Het proces wordt op drie verschillende manieren ingericht, om daarmee de beste aanpak te vinden.

Een bijzonder aspect van de proef in Wervershoof is dat PWN daar ook gaat onderzoeken hoe vervolgens die restjes nog uit het water gehaald kunnen worden, zodat het water zo schoon wordt dat het (bijna) drinkbaar is.

En na de proef?

Als in de praktijk blijkt wat de beste aanpak is en dat die effectief genoeg is vindt de PvdA-fractie dat we dat breder moeten inzetten binnen het waterschap. Dat zal vast niet overal snel kunnen gebeuren en er zullen ook financieel gezien prioriteiten worden gesteld. De praktijkproef in Wervershoof kost gemiddeld al zo’n euro per gezin en ons waterschap telt 15 zuiveringsinstallaties… Plekken waar de vierde trap de meeste voordelen voor het oppervlaktewater levert zullen daarbij hoog scoren. Maar dat is een discussie die we in de nabije toekomst hopen te kunnen voeren.

Piet Oudega

Piet Oudega

Mijn liefde voor het waterschap is al oud: ik was twaalf jaar lang hoofdingeland (lid van het algemeen bestuur) bij het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen, een van de voorgangers van HHNK. Via een indirecte verkiezing vormde ik daar met drie collega’s de fractie Algemeen belang, gekozen door Provinciale Staten van Noord-Holland. Toen ik in 1986 wethouder

Meer over Piet Oudega