Wateroverlast: inzet en ophef

In juni en juli is er op verschillende plekken in ons land heel veel neerslag gevallen. Fijko van der Laan schrijft hierover hetvolgende:

Maandag 5 juli schreef Toine Heijmans in de Volkskrant over de wateroverlast in het Limburgse Eygelshoven. Hier en daar stond het water een meter hoog en veranderde de straat in een rivier. Sommige gedupeerden van ondergelopen woningen wezen de klimaatverandering aan als boosdoener.  De vorige week was het Canadese Lytton ook al in het nieuws door extreme hitte die wellicht ook met klimaat te maken heeft.

HHNK

In het werkgebied van HHNK hadden we 18 – 20 juni te maken met gevolgen van klimaatverandering: een extreme hoeveelheid regen in korte tijd. Als we de meteorologen en klimaatwetenschappers erover horen gaat dat vaker gebeuren: zogenaamde clusterbuien met uitzonderlijk veel regen in een beperkt gebied en vaker voorkomende hittegolven die bovendien nog een hogere maximumtemperatuur hebben.

Media

Er is inmiddels in allerlei media veel geschreven en gezegd over de aanpak van de wateroverlast in juni door HHNK. Te laat gereageerd, onvoldoende urgentie en niet geanticipeerd op de weersverwachting. Het dagelijks bestuur vond het daarom noodzakelijk het algemeen bestuur op 23 juni bij te praten en informatie te geven over wat er wel (en niet) gebeurd was.

Feiten

Een paar feiten zijn nu al helder. In een smalle strook van Egmond tot Callantsoog is in twee dagen tijd 150 tot 200 mm water gevallen waardoor agrarische gronden blank kwamen te staan en in het stedelijk gebied eveneens tunnels en straten onderliepen, laat staan binnendringend water in woningen. De verantwoordelijk portefeuillehouders voor het watersysteem zijn ter plekke polshoogte gaan nemen. En volgens de briefing is vrijdagavond 18 juni al door HHNK de crisisorganisatie geactiveerd en calamiteiten materiaal ingezet zoals extra pompen.

Inzet en ophef

Enfin, ik zal niet alle details uit de briefing hier herhalen. Bij de PvdA-fractie heerst de indruk dat er veel inzet is geweest door de medewerkers van HHNK. Zo is er ongeveer 2000 keer gebeld naar HHNK. Niet alle bellers zijn echter tevreden met de verkregen reacties. Ook is duidelijk gemaakt dat het watersysteem en de gemaalcapaciteit niet echt op dit soort hoosbuien zijn ontworpen en ingesteld. Zo kan er ca. 15 mm water per dag worden uitgeslagen via de gemalen bij Den Helder, Schardam en Noordzeekanaal. Je hebt het dus niet zomaar even weggepompt. Om toch dit soort clusterbuien te kunnen opvangen zijn er daarom waterbergingen gemaakt, plekken waar tijdelijk water kan worden opgeslagen. De vraag is of deze voldoende waren en of ze goed hebben gewerkt. Uit het gebied (zoals bijvoorbeeld de Zijpe en Hazepolder) kregen we wel signalen dat de zichtbaarheid van HHNK (de poten in de klei als het ware) er niet was.

Hoe nu verder?

Er is een grondige evaluatie toegezegd van deze wateroverlast situatie en de reactie van HHNK daarop. Die zal pas in oktober gereed zijn. Ook is gevraagd aan de vertegenwoordigers van de agrarische ondernemers hun kant van het verhaal te doen. Met beide analyses naast elkaar kunnen we dan bezien waar de crisisresponse van HHNK kan worden verbeterd. Nu al staat vast dat communicatie en zichtbaarheid daarbij belangrijke aandachtspunten zijn. En hopelijk kan ook in beeld worden gebracht of vergroting van de opslag- en afvoercapaciteit mogelijk is – en tegen welke kosten. Want klimaatverandering betekent dat dit soort buien vaker en op meer plekken kunnen gaan voorkomen. Kortom, wordt vervolgd.

Grote Sloot, Burgerbrug

Naschrift: op 27 oktober staat het Rapport Evaluatie Wateroverlast op de agenda ter bespreking met het bestuur van HHNK. Naar aanleiding hiervan zal een volgend bericht verschijnen.