Project Natte Infrastructuur

Door Fijko van der Laan op 18 december 2021

Project Natte Infrastructuur in de Noordkop beoogt verbetering van waterbeheersing en verbetering ecologische waterkwaliteit. Lees er hier meer over.

Water is leidend

Eindelijk, daar is het dan, het regeerakkoord. We moesten er wel even op wachten vanwege onderling gekissebis maar nu weten we waar we de komende drie jaar aan toe zijn. Veel ambitieuze plannen waarvan je zal moeten afwachten wat ervan terecht komt. Voor de waterschappen is de erkenning van water als leidend principe in ruimtelijke vraagstukken een mooie opsteker.

Klimaatverandering

Volgens de letterlijke tekst zal er meer rekening moeten worden gehouden met klimaatverandering door water en bodem sturend te laten zijn.

Nu is klimaatverandering niet iets wat voor ons waterschappers als een verrassing komt. We zijn er al veel langer mee bezig en ondervinden geregeld de gevolgen. Zo was de zomer van 2018 één van de droogste tot nu toe en de zomer van dit jaar kenmerkte zich door een enorme clusterbui langs de kust van Egmond tot Burgerbrug.

Verbetering natte infrastructuur

Dus wat doen we al zoal. Laat ik er één voorbeeld uitlichten: de verbetering van de natte infrastructuur Noordkop. In de laatste vergadering van het algemeen bestuur van HHNK op 15 december heeft het bestuur een investeringsbedrag van meer dan 31 miljoen euro daarvoor beschikbaar gesteld (waarvan bijna 18 miljoen door HHNK zelf en de rest uit subsidies). De voorbereidingen liepen al sinds december 2018.

Zeespiegelstijging

Wat houdt het plan in? Kort gezegd is de doelstelling tweeledig: voorbereid zijn op zeespiegelstijging door het afwateren van de Amstelmeerboezem te verbeteren en ten tweede de ecologische waterkwaliteit verbeteren ten behoeve van de kaderrichtlijn water (KRW).

Hoe werkt het

Bij een teveel aan water (zoals in juni dit jaar maar ook in de herfstmaanden) zorgen vele poldergemalen dat dit water naar de boezem wordt gepompt: de Schermerboezem en de Amstelmeerboezem. De Schermerboezem raakt overtollig water weer kwijt onder meer via Noord-Hollands kanaal en het gemaal Helsdeur bij Den Helder. De Amstelmeerboezem watert af naar de Waddenzee via spuisluizen bij Oostoever. Het gaat om een oppervlakte van ongeveer 23.000 ha die met elf poldergemalen en het gemaal Waakzaamheid vanuit de VRNK-boezem het water kwijt raakt op de Amstelmeerboezem.

Spuisluizen bij Oostoever

 

Knelpunt

Het toekomstige knelpunt is daarbij dat bij stijgende zeespiegel niet altijd via de spuisluizen het water geloosd kan worden. Terwijl door de intensievere neerslag (zoals deze zomer) de hoeveelheid te lozen water juist toeneemt. Daarom wordt er bij de spuisluizen op Oostoever een gemaal gebouwd.

Waterkwaliteit

Dan de verbetering van de ecologische waterkwaliteit. Onlangs werd er door biologen alarm geslagen over de palingstand in de Europese binnenwateren. Die neemt nog steeds af (per locatie kan dit wel aanmerkelijk verschillen). Met het project Natte Infrastructuur wordt beoogd verbetering te realiseren voor trekvissen door een zout-zoet overgang te maken.

Overgangszone

Het waterschap HHNK maakt achter de spuisluis Oostoever een robuuste brakke overgangszone met een gedempte getijdewerking van ongeveer 14 ha. Deze overgangszones zijn in Nederland zeldzaam, zeker van deze omvang (die in de Afsluitdijk is ‘slechts’ 1,5 ha). Door een gemaal bij spuisluis Oostoever, een zogenaamde zoutbarrière in het Balgzandkanaal ter hoogte van Kooijhoeksluis en een geautomatiseerd waterbeheersysteem dat zowel op hoeveelheid water als op chloridegehalte stuurt kan meer zoute invloed worden toegelaten.

Vismigratie en zoetwatervoorziening

Daarmee worden de vismigratie mogelijkheden vergroot en daarmee de visdiversiteit en de ecologische waterkwaliteit. Tevens wordt voorkomen dat de zoetwatervoorziening voor de landbouw (via inlaatpunten ten zuiden van het Amstelmeer en bij het Amstelmeerkanaal) wordt beïnvloed.

Wieringerhoek

Door de samenhang met het project Wieringerhoek (versterken van het deltakarakter van de verbinding IJsselmeer-Waddenzee door natuurlijke overgangen te maken en een bijdrage leveren aan de bescherming van de zoetwatervoorraad in het IJsselmeer) is er subsidie gekregen van Rijkswaterstaat, naast de subsidie die al vanuit Waddenfonds en Provincie NH was toegezegd. Met het besluit van het algemeen bestuur kan het project nu in uitvoering worden gebracht.

Fijko van der Laan

Fijko van der Laan

Ik ben geboren en getogen in Hilversum en opgegroeid in een sociaaldemocratisch nest. Na de middelbare school heb ik een loopbaan gevolgd bij de Koninklijke marine met afwisselend varende functies en functies in Den Helder en Den Haag. Na mijn leeftijdsontslag vervolgens 6 jaar wethouder in Anna Paulowna gevolgd door 5 jaar fractievoorzitter in de

Meer over Fijko van der Laan