Geld toe?

Voorkomen is beter dan genezen en dus kun je watervervuiling beter voorkomen dan water zuiveren. Toch gaat het straks in de Beemster net even anders. Daar stopt de CONO met het zelf zuiveren van zijn afvalwater en neemt de rioolwaterzuiveringsinstallatie van HHNK dat grotendeels over. Hoe komt dat zo? En willen we dat wel?

Korting voor de kaas

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier nam op 16 februari 2022 een besluit dat het nog nooit eerder had genomen. Het waterschap besloot om met de kaasfabriek CONO in de Beemster een overeenkomst te sluiten die ertoe leidt dat het bedrijf korting krijgt op de zuiveringsheffing, op voorwaarde dat het zijn vuile water naar de RWZI in de Beemster brengt. Dat klinkt gek en toch worden zowel het bedrijf als de inwoners van ons gebied er beter van. Dat vraagt om uitleg.

Zelf reinigen of afvoeren?

Bij het proces van het kaas maken ontstaat vuil water, bijvoorbeeld door het schoonmaken van de installatie met zuur. Tot op de dag van vandaag reinigt het bedrijf dat water zelf voor een deel en loost dat vervolgens via een aparte leiding, die aansluit op de rioolwaterleiding van De Rijp naar de RWZI Beemster. Dat het water slechts gedeeltelijk gezuiverd is blijkt in de rioolwaterleidingen: daar vormen zich flinke gasbellen uit de nog aanwezige nitraten, die de doorstroming bemoeilijken.

De zuivering van de CONO is nu aan vervanging toe en dat leidde ertoe dat het bedrijf samen met HHNK is gaan onderzoeken welke mogelijkheden er zijn. Maatschappelijk gezien blijkt de beste oplossing dat het bedrijf geen nieuwe zuivering gaat bouwen, maar alleen een flink bufferreservoir, van waaruit het water zonder zuiveringsstap naar de RWZI wordt geloosd. Het mes snijdt daarbij aan vele kanten. De kaasfabriek hoeft geen grote investering te doen en is verlost van het beheer van een zuiveringsinstallatie – niet echt de expertise van een zuivelbedrijf. Door het verblijf van het afvalwater in het grote reservoir worden de pieken in de afvoer afgevlakt en wordt een groot deel van de nitraten al afgebroken voor het in de rioolleidingen komt. Dus geen hinderlijke gasbellen meer. En op de RWZI is ruimte genoeg om de vuilwaterstroom te verwerken. Financieel gezien wordt HHNK er ook beter van: voor het vuilere afvalwater moet het bedrijf meer zuiveringsheffing betalen.

Win-win

De hogere kosten voor de zuiveringsheffing maken deze optie voor het bedrijf helaas minder

aantrekkelijk. Om die financiële barrière te overbruggen geeft het waterschap in de vorm van een subsidie een korting op de zuiveringsheffing. Uiteindelijk is het daardoor aantrekkelijk voor het bedrijf én voor HHNK. De resterende meerdere inkomsten voor HHNK leiden ertoe dat de kosten van de zuiveringsheffing voor de burger iets minder stijgen.

Willen we dit wel?

Ruim een halve eeuw geleden was het idee achter de invoering van de zuiveringsheffing dat bedrijven door deze financiële prikkel zouden worden aangezet om zo weinig mogelijk afvalwater te produceren. En dat heeft perfect gewerkt. Als Zaankanter heb ik dat feilloos kunnen waarnemen: van een open riool is de Zaan bijna zwemwater geworden. Zet je dat principe met deze subsidie niet overboord?

Onze fractie denkt van niet. Maatschappelijk gezien wordt de beste en meest duurzame oplossing gekozen, met in totaal de minste kosten. En de prikkel voor het bedrijf blijft: als het minder afvalwater gaat produceren betaalt het minder zuiveringsheffing, ook al daalt dan de subsidie navenant. Het blijft een prikkel om zo schoon mogelijk te werken. En dat is goed!

Gaan we het vaker doen?

Wellicht kan het in ons werkgebied nog op enkele plaatsen zo gebeuren. Europa heeft strenge voorwaarden gesteld aan de toegepaste regeling en dat beperkt de mogelijkheden. Maar als zich kansen voordoen om hetzelfde resultaat te boeken, met een oplossing die maatschappelijk gezien duurzaam en toekomstbestendig is en voordelig is voor onze inwoners, dan steunen we die graag!