Biodiversiteit vanzelfsprekend?

Door Piet Oudega op 11 februari 2023

De biodiversiteit neemt af. Elke overheid zou zich moeten inspannen om die trend te keren. Wat doen wij?

Hoe zit het?

In de wereld, maar ook in onze eigen omgeving neemt de biodiversiteit af. Het aantal soorten planten en dieren krimpt en ook nog in fors tempo. In een Duits onderzoek, gepubliceerd in 2017, bleek bijvoorbeeld dat de totale biomassa van insecten in 31 natuurgebieden in 27 jaar met 76% was afgenomen. En dat terwijl die insecten nodig zijn, onder meer om onze landbouwgewassen te bestuiven.

En ons waterschap?

Een waterschap als Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft een grote impact op de natuur in ons deel van Noord-Holland. Of je dat nu wilt of niet. Er worden grote oppervlakken dijken en duinen onderhouden en er zijn vijftien kleine en grote rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s), die alle op een fors terrein staan. Daarnaast beheert het waterschap heel veel watergangen en oevers, die ook nog onder invloed staan van ingelaten ‘vreemd’ water en van lozingen vanuit de RWZI’s. Daarmee heeft het waterschap invloed op de kwaliteit van de natuur op het land en in het water: de biodiversiteit. De manier waarop HHNK zijn werk doet bepaalt of de natuur daardoor sterker, biodiverser, wordt of juist niet. Dat is overigens ook voor het eigen werk belangrijk: een gezonde grasmat in een biodiverse omgeving beschermt een dijk bijvoorbeeld veel beter dan een slecht groeiende.

Visie vastgesteld

Geen wonder dat er in het algemeen bestuur voor is gepleit om een visie op biodiversiteit vast te stellen. En dat is gebeurd in december 2020. Uitgangspunt is dat “HHNK wil bijdragen aan een rijke biodiversiteit in haar beheergebied en een toekomstbestendige leefomgeving”. Onze fractie steunde dat van harte. Het is gelukkig geen revolutie, want het waterschap leverde al heel positieve bijdragen. Het ‘sinusmaaien’ bij onderhoud van taluds en de aanleg van de Prins Hendrik Zanddijk en de Hondsbossche Duinen, onder verantwoordelijkheid van onze PvdA bestuurder, zijn er goede voorbeelden van. En de Europese Kaderrichtlijn water zorgt ervoor dat we ook steeds meer energie besteden aan het gezonder en daarmee biodiverser maken van het water in ons gebied. Maar er is meer te doen.

Uitwerking in jaaragenda

Een visie is mooi, maar het komt aan op de uitvoering. In een nader voorstel, de Jaaragenda biodiversiteit 2021, is uitwerking aan de visie gegeven. Ook die hebben wij van harte mee vastgesteld. Daarin werd voor alle taken van het waterschap bezien welke stappen er nog kunnen worden gemaakt. Er staan bijvoorbeeld plannen in voor nader onderzoek, voor het ecologisch beheren van 40 km bloemrijk ingezaaide dijken, het natuurvriendelijk beheren van de helft van de oppervlakte waterbergingen, voorzieningen voor vismigratie, waaronder al 65 vispassages, het meer bijvriendelijk inrichten van terreinen bij RWZI’s.

Gaat het nu goed?

Het versterken van de biodiversiteit is als belangrijk doel vastgelegd en er zijn acties gestart. Maar gaat het nu dan goed? Helaas, de jaaragenda 2021 is niet geëvalueerd en er is geen jaaragenda 2022 gekomen. Ook een agenda voor 2023 zit niet meer in de planning.

Het lijkt erop dat het waterschap het nu als iets vanzelfsprekend beschouwt, dat geen speciale aandacht meer nodig heeft. Onze natuur redt het echter niet met alleen maar goede bedoelingen. De PvdA wil een biodiversiteitsprogramma dat jaarlijks wordt opgesteld en geëvalueerd. Zo staat het in ons verkiezingsprogramma en dat wordt onze inzet.

Piet Oudega

Piet Oudega

Mijn liefde voor het waterschap is al oud: ik was twaalf jaar lang hoofdingeland (lid van het algemeen bestuur) bij het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen, een van de voorgangers van HHNK. Via een indirecte verkiezing vormde ik daar met drie collega’s de fractie Algemeen belang, gekozen door Provinciale Staten van Noord-Holland. Toen ik in 1986 wethouder

Meer over Piet Oudega