Van het gas af!

Door Piet Oudega op 25 maart 2022

Of we het willen of niet, in de komende jaren zullen we allemaal van het gas af moeten. Of in ieder geval voor het overgrote deel. Dat geldt ook voor ons waterschap HHNK. Maar na de inval van Poetin in Oekraïne stond HHNK nu al voor de keuze met welk gas men verder wilde: Russisch of niet-Russisch. Er is een gemengd besluit uitgekomen.

Slib drogen met gas

HHNK is binnen Noord-Holland een van de grootste gasverbruikers: zo’n 15 miljoen m3 per jaar gaat er doorheen. Slechts een paar procent daarvan wordt gebruikt voor het verwarmen van gebouwen. Meer dan 95% wordt verstookt voor het drogen van het slib, dat een afvalproduct is van de vijftien rioolwaterzuiveringsinstallaties. Al geruime tijd willen we daarvan af en in het kader van ons streven om energieneutraal te gaan werken is een veel meer duurzame oplossing gekozen. Bij de Huisvuilcentrale in Alkmaar wordt een nieuwe installatie gebouwd, waarin het slib van ondermeer HHNK wordt gedroogd met de restwarmte van de HVC. Duurzamer kan het bijna niet.

Russisch gas

Die nieuwe slibdroger is echter pas in 2024 klaar, dus tot die tijd moet er met gas gedroogd worden. Vandaag de dag is dat nog Russisch gas, ingekocht bij Gazprom, en direct na de inval van Rusland in Oekraïne kwam daardoor de vraag op: kunnen we daar vanaf? Onze fractie heeft ervoor gepleit dat snel uit te zoeken en mee te wegen dat we in Europa op dit moment alleen economische maatregelen tegen deze gruwelijke oorlog kunnen inzetten. Het gas dat wij inkopen financiert indirect een stukje van de Russische inzet in de oorlog. Wellicht zouden wij een steentje kunnen bijdragen om dat voor Rusland iets moeilijker te maken.

Een eenvoudig besluit was op dat moment overigens niet te nemen: er liep een nieuwe aanbestedingsprocedure voor de levering van gas na 1 januari 2023. De wetgeving voor aanbestedingen is streng en er zijn heel grote zakelijke en financiële belangen mee gemoeid.

Gazprom wordt Vattenfall

Gelukkig kon de portefeuillehouder op 23 maart mededelen dat de aanbesteding was gewonnen door Vattenfall (de vroegere Nuon). Dat betekent dat vanaf 1 januari 2023 Vattenfall het gas levert aan HHNK. Voor een klein deel is dat zelfs groen gas, dat we gebruiken voor het verwarmen van gebouwen.

Het Dagelijks Bestuur heeft besloten om het huidige contract tot 1 januari 2023 niet open te breken. Dat zou een forse boete opleveren, die in de Russische zakken zou verdwijnen. En het gas dat nu goedkoop wordt geleverd aan HHNK zou daarna duur verkocht kunnen worden aan anderen. Op die manier zouden we de oorlog alleen maar méér financieren. Tot 1 januari gaan we dus door met het gebruiken van goedkoop Russisch gas.

Onze fractie is blij met de levering door Vattenfall na 1 januari, en kan billijken dat we het huidige contract uitdienen.

Toch ook Russisch gas na 1 januari…

Dat Vattenfall ons het gas gaat leveren betekent overigens voorlopig niet dat we geen Russisch gas meer gebruiken. Gas wordt vanuit verschillende bronnen aangeleverd en Vattenfall koopt dat in om het onder meer aan ons te kunnen leveren. Zolang de Nederlandse regering toelaat dat daar ook Russisch gas bij zit, zal dat ook in de mix zitten die Vattenfall ons levert. Helaas! Alleen wanneer de regering besluit om geen Russisch gas meer toe te laten verandert dat.

Zelf groen gas produceren

Die paar procent gas die we gebruiken voor het verwarmen van gebouwen en gemalen – zeg een half miljoen m3 per jaar – hoeven we in de toekomst misschien ook niet meer in te kopen. Het slib uit de rioolwaterzuiveringsinstallaties kan namelijk ook worden vergist om daarmee biogas te maken. Dat gebeurt ook nu al. Biogas zetten we al gedeeltelijk om in groen gas, dat nu aan het gasnet wordt geleverd. Momenteel wordt onderzocht of we voldoende groen gas zouden kunnen produceren om geheel zelfvoorzienend te worden.

Dan zijn we pas echt van het gas af.

Piet Oudega

Piet Oudega

Mijn liefde voor het waterschap is al oud: ik was twaalf jaar lang hoofdingeland (lid van het algemeen bestuur) bij het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen, een van de voorgangers van HHNK. Via een indirecte verkiezing vormde ik daar met drie collega’s de fractie Algemeen belang, gekozen door Provinciale Staten van Noord-Holland. Toen ik in 1986 wethouder

Meer over Piet Oudega